Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Nutrienten
     
Nutrienten
Kies een indicator
Fosfaatbodemoverschot per ha - Derogatiebedrijven

Fosfaatbodemoverschot weer onder nul in 2021
7-9-2023

In 2021 bedroeg het fosfaatbodemoverschot gemiddeld -4 kg/ha op bedrijven in het derogatiemeetnet. Een negatief bodemoverschot betekent dat de gemiddelde afvoer hoger was dan de gemiddelde aanvoer en er dus netto fosfaat onttrokken werd onttrokken aan de bodem. In 2020 bedroeg het fosfaatbodemoverschot 10 kg/ha. De daling in 2021 was het gevolg van zowel een lagere aanvoer als een hogere afvoer van fosfaat per hectare.



Negatief fosfaatbodemoverschot in 2021
In 2021 werd een gemiddeld fosfaatbodemoverschot van -4 kg/ha gerealiseerd, 14 kg/ha lager dan in 2020 en eveneens 14 kg/ha lager dan het langjarige gemiddelde. Over de gehele periode 2006-2021 vertoont het fosfaatbodemoverschot een dalende trend. In 2014 was de gemiddelde fosfaatafvoer per hectare op bedrijven in het derogatiemeetnet voor het eerst groter dan de gemiddelde fosfaataanvoer, waardoor het fosfaatbodemoverschot negatief was (-6 kg/ha) en er dus netto fosfaat werd onttrokken aan de bodem. In 2016 en 2017 lag het gemiddelde fosfaatbodemoverschot net onder het niveau van evenwichtsbemesting met -1 kg/ha. In 2018 nam het fosfaatoverschot toe tot 17 kg/ha als gevolg van droge weersomstandigheden waardoor er meer voer moest worden aangekocht en er minder voorraadaanleg van ruwvoer was. Het jaar 2021 was juist groeizaam met hoge graslandopbrengsten en daardoor relatief veel fosfaatonttrekking. Voor alle jaren geldt dat de spreiding in het fosfaatbodemoverschot per hectare groot was. In 2021 had de 25% bedrijven met de laagste bodemoverschotten een overschot van minder dan -19 kg/ha, terwijl de 25% bedrijven met de hoogste overschotten een overschot had van meer dan 5 kg/ha.

Het fosfaatbodemoverschot was in 2021 het hoogst in de Veenregio met gemiddeld 1 kg/ha. In alle andere regioā€™s was het fosfaatoverschot negatief met -2 kg/ha in de Kleiregio, -4 kg/ha in de regio Zand 250, -9 kg/ha in de regio Zand 230 en -11 kg/ha in de Lƶssregio.



Voer grootste fosfaataanvoerpost, aanvoer fosfaatkunstmest naar 0
Over de gehele periode 2006-2021 is er een dalende trend in de totale fosfaataanvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet. De totale fosfaataanvoer kwam uit op 75 kg/ha in 2021, 5 kg/ha minder dan in 2020. De fosfaataanvoer bestond in alle jaren grotendeels uit aanvoer van voer. In 2021 ging het gemiddeld om 67 kg/ha. De bijdrage van kunstmest, organische mest, dieren en plantaardige producten aan de totale fosfaataanvoer was gering met in totaal ruim 8 kg/ha in 2021. De daling van de totale fosfaataanvoer in 2021 is geheel het gevolg van minder fosfaataanvoer via voer. De totale aanvoer van fosfaat in 2021 was het hoogst in de regio Zand 230 met 93 kg/ha op afstand gevolgd door de Veenregio met 70 kg/ha en de Kleiregio met 69 kg/ha. De aanvoer in de regioā€™s Zand 250 en Lƶss was het laagst met respectievelijk 59 en 61 kg/ha.

Het gebruik van fosfaatkunstmest is gedaald naar afgerond 0 kg/ha. In 2006 werd gemiddeld nog 11 kg fosfaatkunstmest per hectare gebruikt, in 2009 was dit gedaald tot 3 kg/ha en sinds 2015 is dit afgerond 0 kg/ha. Door aanscherping van de fosfaatgebruiksnormen hebben de bedrijven in het derogatiemeetnet er steeds meer voor gekozen om de fosfaatgebruiksruimte in te vullen met dierlijke mest. Vanaf 2014 is het gebruik van kunstmestfosfaat niet meer toegestaan op derogatiebedrijven. Hierbij was 2014 een overgangsjaar waarin gebruik onder voorwaarden nog mogelijk was.



Fosfaatafvoer toegenomen in 2021 
Fosfaatafvoer vindt plaats in de vorm van dierlijke producten, organische mest, dieren en plantaardige producten. In 2021 steeg de totale fosfaatafvoer naar gemiddeld 79 kg/ha, 9 kg/ha meer dan in 2020. Deze stijging is het gevolg van een toename van de afvoer van fosfaat via plantaardige producten van 5 kg/ha in 2020 naar 15 kg/ha in 2021. Afvoer van plantaardige producten betreft de aanleg en eventueel verkoop van ruwvoer en deze afvoerpost is gestegen als gevolg van hogere graslandopbrengsten in 2021. Over de gehele periode 2006-2021 is er een stijgende trend in de totale fosfaatafvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet waarneembaar. Vooral in de jaren 2014 en 2015 was de totale fosfaatafvoer met (ruim) 80 kg/ha hoog in vergelijking met de meeste andere jaren. In 2018 daalde de totale fosfaatafvoer naar 69 kg/ha en bleef in 2019 en 2020 ongeveer op dat niveau met 70 kg/ha.

In de regio Zand 230 was de totale fosfaatafvoer in 2021 veruit het hoogst met 101 kg/ha. Daarna volgden de Lƶssregio met 73 kg/ha, de Kleiregio met 71 kg/ha en de Veenregio met 69 kg/ha. In de Zandregio 250 was de totale fosfaatafvoer in 2021 het laagst met 63 kg/ha.



Kies een sector
Contactpersoon
Marga Hoogeveen
070-3358325
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven