Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Nutrienten
     
Nutrienten
Kies een indicator
Stikstofbedrijfsoverschot per ha - Derogatiebedrijven

Stikstofbedrijfsoverschot fors gedaald in 2021
7-9-2023

Het stikstofbedrijfsoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet is in 2021 fors gedaald naar 153 kg/ha. Niet eerder in de periode vanaf 2006 was het stikstofbedrijfsoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet zo laag. Ten opzichte van 2020 daalde de aanvoer van stikstof met 22 kg per hectare, terwijl de stikstofafvoer per hectare juist steeg met 8 kg per hectare.

Laag stikstofbedrijfsoverschot in 2021 
Het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet daalde in 2021 naar 153 kg/ha. In 2020 bedroeg het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot nog 182 kg/ha. Niet eerder in de periode vanaf 2006 was het stikstofbedrijfsoverschot zo laag. Voor het jaar 2021 lag het laagste gerealiseerde stikstofbedrijfsoverschot gemiddeld op 161 kg/ha en dat was in 2014. In 2018 was het stikstofbedrijfsoverschot juist relatief hoog met 195 kg/ha. De weersomstandigheden, bijvoorbeeld zeer droog weer in 2018 in vrijwel heel Nederland en juist zeer gunstige groeiomstandigheden in 2021, lijken van invloed te zijn geweest op deze schommelingen. In 2021 was het stikstofbedrijfsoverschot in de Kleiregio het hoogst met 174 kg/ha gevolgd door de Veenregio met 155 kg/ha, de Zandregio 230 met 143 kg/ha en de regio Zand 250 met 131 kg/ha. De Lƶssregio had met 129 kg/ha het laagste stikstofbedrijfsoverschot in 2021.



Stikstofaanvoer via voer en kunstmest gedaald in 2021
In 2020 lag de gemiddelde aanvoer van stikstof per hectare op 358 kg/ha. Dat is hoger dan de aanvoer in 2019 van 339 kg/ha, maar lager dan de vier jaren daarvoor. Over de gehele periode 2006-2020 gezien vertoont de In 2021 lag de gemiddelde aanvoer van stikstof per hectare op 336 kg/ha. Dat is minder dan de aanvoer in 2020 van 358 kg/ha en ook minder dan het langjarig gemiddelde van 348 kg/ha. De grootste stikstofaanvoerposten op de bedrijven in het derogatiemeetnet zijn voer en kunstmest. De stikstofaanvoer via voer nam in 2021 af met 14 kg/ha ten opzichte van 2020 naar 198 kg/ha. De stikstofaanvoer uit kunstmest nam in 2021 af met 10 kg/ha ten opzichte van het voorgaande jaar naar 121 kg. De bijdrage van organische mest, dieren en plantaardige producten aan de totale stikstofaanvoer was in alle jaren van beperkt belang. In 2021 ging het in totaal om 18 kg/ha. De stikstofaanvoer via voer was in 2021 veruit het hoogst in de regio Zand 230 met 247 kg/ha, op afstand gevolg door de Veenregio met 184 kg/ha. De Zandregio 230 was in 2021 ook het meest intensief qua melkproductie per hectare. In de regio Zand 250 was de stikstofaanvoer via voer het laagst met 161 kg/ha. De stikstofaanvoer via kunstmest was in 2021 veruit het hoogst in de Kleiregio met 143 kg/ha en het laagst in de regio Zand 250 met 102 kg/ha. De totale aanvoer van stikstof was in 2021 het hoogst in de regio Zand 230 met 379 kg/ha, gevolgd door de Kleiregio (339 kg/ha), de Veenregio (313 kg/ha), de Lƶssregio (305 kg/ha) en de Zandregio 250 (278 kg/ha).

   

Stikstofafvoer in 2021 gestegen
Over de gehele periode 2006-2021 gezien vertoont de totale stikstofafvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet een stijgende trend. Vooral na 2013 (143 kg stikstofafvoer per hectare) vond een forse stijging plaats naar 191 en 197 kg/ha in respectievelijk 2016 en 2017. In de jaren erna was de totale stikstofafvoer weer lager met respectievelijk 171, 176 en 175 kg/ha in 2018, 2019 en 2020. In 2021 nam de totale stikstofafvoer toe naar 183 kg/ha en lag daarmee boven het langjarige gemiddelde van 169 kg/ha. De toename van de stikstofafvoer is het gevolg van een fors hogere afvoer van plantaardige producten (dit betreft aanleg en eventueel verkoop van ruwvoer) als gevolg van hoge graslandopbrengsten. Deze afvoer bedraagt 29 kg/ha en is daarmee hoger dan in de voorgaande drie jaren. Toen was de afvoer van plantaardige producten juist relatief laag als gevolg van minder groeizame weersomstandigheden in delen van het land en varieerde van 10 tot en met 18 kg/ha.

De grootste stikstofafvoerpost op bedrijven in het derogatiemeetnet betreft in alle jaren de afvoer via dierlijke producten (vooral melk). In 2021 ging het om 86 kg/ha, ongeveer 3 kg/ha minder dan in de voorgaande vijf jaren. De gemiddelde afvoer van organische mest was over de gehele periode 2006 tot en met 2021 bezien het hoogst in de jaren 2015 tot en met 2017 met 55 tot 61 kg/ha en daalde in de jaren daarna naar 45 kg/ha in 2021. De afvoer via organische mest was in 2021 veruit het hoogst in de regio Zand 230 met 69 kg/ha, op afstand gevolgd door de Lƶssregio met 49 kg/ha. De hoge stikstofafvoer via organische mest in de regio Zand 230 is het gevolg van enerzijds de hoge intensiteit en anderzijds van de regelgeving, waarbij vanaf 2014 bij derogatie nog maximaal 230 kg stikstof per hectare uit dierlijke mest mag worden aangewend op zandgrond in de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg in plaats van 250 kg stikstof.

De totale afvoer van stikstof was in 2021 het hoogst in de regio Zand 230 met 235 kg/ha, gevolgd door de Lƶssregio (176 kg/ha), de Kleiregio (165 kg/ha) en de Veenregio (158 kg/ha). De stikstofafvoer was het laagst in de Zandregio 250 met 147 kg/ha.



Kies een sector
Contactpersoon
Marga Hoogeveen
070-3358325
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven