Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Schaalvergroting
     
Schaalvergroting
Kies een indicator
Inkomen en bedrijfsomvang - Glastuinbouw

Schaalgrootte en inkomen glastuinbouw
5-11-2018

Tussen 2000 en 2017 is het aandeel bedrijven met glastuinbouw met minder dan 1 ha gedaald van 66% naar 44%. In dezelfde periode nam het aandeel bedrijven met meer dan 4 ha toe van 2% naar bijna 20%. Deze groep bedrijven heeft 64% van het areaal glas in gebruik. Binnen de glastuinbouw is de bedrijfsomvang gemeten in oppervlakte glas sterk gerelateerd aan de teelt. De groep grotere glastuinbouwbedrijven (>8 ha) behalen betere economische resultaten dan kleinere glastuinbouwbedrijven. Binnen de groep grote glastuinbouwbedrijven zitten veel glasgroentebedrijven. Echter, de inkomensspreiding binnen grootteklassen is groot en stijgt bij een toenemende bedrijfsomvang.

De schaalgrootte neemt al jaren geleidelijk toe (toename gemiddelde bedrijfsgrootte).Bij de glasgroentebedrijven is dit proces sterker dan bij snijbloemen of potplantenbedrijven. Schaalvergroting vindt ook plaats door samenwerking/fusies tussen groentebedrijven. Bij grote(re) bedrijven is er vaak een meerhoofdige leiding, waardoor de kwetsbaarheid uit oogpunt van span of control van de ondernemer minder is.


Structuur
In 2017 waren er 3.468 bedrijven met glastuinbouw in Nederland (Landbouwtelling CBS). Dit is een daling ten opzichte van 2010 en 2000 van respectievelijk 40% en 69%. Het totale areaal glas bedroeg in 2017 9.080 ha. Hiervan lag 17% op niet-glastuinbouwbedrijven, bijvoorbeeld als ondersteunend glas in de boomkwekerij en op fruitteeltbedrijven. Binnen de glastuinbouw bestaat er qua structuur een verschil in bedrijfsomvang tussen sierteelt (met een gemiddelde omvang circa 2 ha) en glasgroentebedrijven (met een gemiddelde omvang van circa 4 ha). Tussen 2000 en 2017 is het aandeel bedrijven met glastuinbouw met minder dan 1 ha gedaald van 66% naar 44%. In dezelfde periode nam het aandeel bedrijven met meer dan 4 ha toe van 2% naar bijna 20%. Deze groep bedrijven heeft 64% van het areaal glas in gebruik.



Bedrijfsresultaat
Deze analyse is gebaseerd op bedrijven uit het Bedrijveninformatienet en geeft het gemiddelde van de periode 2014-2016. In het Bedrijveninformatienet zijn de kleinste bedrijven met een Standaardomzet van minder dan 25.000 euro niet opgenomen. Daarom wijkt de indeling in grootteklassen af van de hierboven gepresenteerde indeling bij Structuur gebaseerd op de Landbouwtelling van het CBS.

Binnen de glastuinbouw worden in het Bedrijveninformatienet drie bedrijfstypen onderscheiden. Deze typen verschillen in bedrijfsomvang gemeten in oppervlakte glas. De analyse is uitgevoerd op het niveau van totaal glastuinbouw. In klasse 1 (<1 ha) en 2 (1-2 ha) zijn de snijbloemenbedrijven het sterkst vertegenwoordigd. Klasse 3 (2-4 ha) herbergt een grote groep pot- en perkplanten- en snijbloemenbedrijven. In klasse 5 (>8 ha) voeren de glasgroentebedrijven de boventoon. Dit verschil in type bedrijf heeft gevolgen voor de bedrijfsopzet en economische resultaten gepresenteerd in onderstaande tabel. In de periode 2014-2016 werden op de glasgroentebedrijven gemiddeld de hoogste inkomens behaald door een gemiddeld goede prijsvorming (zie Agrimatie - inkomensontwikkeling).


De groep grootste glastuinbouwbedrijven klasse 5 (>8 ha) behaalt, mede door het grote aandeel glasgroentebedrijven, gemiddeld de beste economische resultaten. Met de inzet van 100 euro aan kosten, inclusief de berekende kosten voor de inzet van eigen arbeid en kapitaal, wordt 117 euro opbrengsten behaald in de periode 2014-2016. Er is dan een meer dan marktconforme beloning voor de inzet van eigen arbeid en kapitaal. Hierbij moet worden opgemerkt dat in tegenstelling tot andere landbouwsectoren het aandeel berekende kosten in de totale kosten beperkt is (op grote bedrijven slechts 5%). Het hoge aandeel betaalde kosten komt onder andere terug in het aandeel betaalde arbeid. De gemiddelde arbeidsinzet is 60 arbeidsjaareenheden waarvan 2 onbetaalde arbeidsjaareenheden. Daarnaast maakt deze groep bedrijven relatief meer kosten voor energie en materiele activa (kassen en installaties) en minder kosten voor plantopstanden. Dit valt toe te schrijven aan de sterke vertegenwoordiging van glasgroentebedrijven in deze klasse.


De opbrengsten op de grootste bedrijven bestaan niet alleen uit gewasopbrengsten maar kennen ook een grotere component overige opbrengsten. Hieronder vallen de opbrengsten uit verkoop van energie en werk voor derden (onder andere verpakking en sortering). De grootste bedrijven zijn ook het zwaarst gefinancierd per m2 glas en hebben ook de laagste solvabiliteit. Dit maakt deze groep bedrijven financieel kwetsbaarder. Een groot bedrijf levert niet per definitie een hoog inkomen op. De 20% bedrijven met het laagste inkomen uit klasse 5 behalen een inkomen dat niet veel hoger ligt dan de beste 20% uit klasse 1.

De bedrijven uit klasse 1 (<1 ha) bieden werk aan gemiddeld 3 arbeidsjaareenheden (aje) waarvan iets meer dan de helft wordt ingevuld door betaalde krachten. Per are glas is de arbeidsinzet het hoogst van alle klassen. Gemiddeld wordt in deze groep ruim 45.000 euro per onbetaalde aje verdiend. De rentabiliteit blijft steken op 95% waardoor er geen marktconforme beloning is voor de inzet van eigen arbeid en kapitaal. Omdat de opbrengsten wel beduidend hoger liggen dan de betaalde kosten is er geen direct gevaar voor continuĆÆteit. De solvabiliteit van bijna 70% is hoog en de langlopende schulden per m2 glas zijn relatief laag.

Resultaat glastuinbouwbedrijven naar grootteklasse, gemiddeld per bedrijf, 2014-2016
Alle bedrijvenKlasse 1Klasse 2Klasse 3Klasse 4Klasse 5
Bedrijfsopzet< 1 ha1-2 ha2-4 ha4-8 ha> 8 ha
Aantal bedrijven (aandeel per klasse in %)2.690362122147
Oppervlakte glas (m2)29.1455.68914.72728.84354.030154.302
Standaardopbrengst per are glas (x 1.000 euro)5,56,85,96,25,64,5
Arbeidsinzet (aantal arbeidsjaareenheden)123,2612,820,759,8
w.v. onbetaalde aje1,61,41,61,722,2
Arbeidsinzet (aantal volwaardige uren)24.9056.97012.84026.50042.440121.080
Idem in uren per are glas85,5122,587,291,978,578,5
SVC per aje (x 1.000 euro) a)38,934,443,141,642,534,4
Economisch resultaat (in euro)
Totaal opbrengsten1.975.100342.000794.5002.175.4003.781.00010.366.800
Totaal groenten (%)321624173249
Totaal snijbloemen (%)274841333310
Totaal overig tuinbouw (pot en perkplanten) (%)272628412421
overig (%)125581119
Opbrengsten per m2 glas686054757067
Totale betaalde kosten1.675.700275.800665.3001.859.9003.242.0008.783.500
Kosten per m2 glas574845646057
Inkomen uit bedrijf, per onbetaalde aje179.30046.20078.300179.300272.300726.500
idem, P2024.00015.60023.40055.10086.90082.500
idem, P80244.40073.700119.500292.800583.9001.174.500
Inkomen in % van opbrengsten151916141415
Solvabiliteit (%)546957443833
Langlopende schulden per m2 glas523635545061
Bron: Bedrijveninformatienet.
a) SVC = Standaardverdiencapaciteit. De SVC is de vergoeding (in euro per bedrijf) voor de inzet van arbeid en kapitaal die een bedrijf op basis van standaarden gemiddeld in een jaar behaalt met de agrarische productie, los van wie de arbeid of het kapitaal heeft geleverd.


Kies een sector
Contactpersoon
Harold van der Meulen
0317-484436
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven