| Stikstofbodemoverschot per ha - Derogatiebedrijven |
Stikstofbodemoverschot verder gedaald
|
9/30/2021
|
De aan- en afvoer van stikstof op bedrijfsniveau bepaalt naast het bedrijfsoverschot ook in belangrijke mate het bodemoverschot. Het stikstofbodemoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet is daarnaast ook afhankelijk van stikstofaanvoer via depositie, via binding (vlinderbloemigen) en via mineralisatie en van stikstofafvoer door gasvormige verliezen. Het stikstofbodemoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet is in 2019 gedaald naar 156 kg/ha. Het jaar 2019 is daarmee het jaar met het laagste stikstofbodemoverschot in de periode vanaf 2006.
|
Stikstofbodemoverschot daalt
Het gemiddelde N-overschot op de bodembalans was in 2019 156 kg stikstof per hectare en was in de periode 2006 tot en met 2018 niet eerder zo laag. Het N-overschot op de bodembalans ligt 24 kg/ha lager dan het gemiddelde over de jaren 2006-2018 en laat een dalende trend zien over de periode 2006 tot en met 2019. In 2018 was het stikstofbodemoverschot met 188 kg/ha nog relatief hoog. Als gevolg van zeer droge weersomstandigheden in dat jaar was de gewasopbrengst laag en daardoor ook de stikstofvastlegging in gewassen. Voor alle jaren geldt dat de spreiding tussen bedrijven groot is. In 2019 realiseerde 25% van de bedrijven in het derogatiemeetnet een stikstofbodemoverschot lager dan 108 kg/ha, terwijl de 25% bedrijven met het hoogste stikstofbodemoverschot boven 188 kg/ha zaten. Het stikstofbodemoverschot lag in alle jaren het hoogst in de Veenregio als gevolg van de hoge berekende stikstofaanvoer via mineralisatie in deze regio (gemiddeld 91 kg/ha in 2019). In 2019 bedroeg het stikstofbodemoverschot in de Veenregio gemiddeld 204 kg/ha. In de Lössregio was het stikstofbodemoverschot het laagst met gemiddeld 116 kg/ha. De regio’s Zand 230, Zand 250 en Klei zaten daar tussenin met een stikstofbodemoverschot van respectievelijk 136, 140 en 156 kg/ha. Over de gehele periode 2006 t/m 2019 laten vier van de vijf grondsoortregio’s een dalende trend in het stikstofbodemoverschot zien. Alleen voor de Lössregio geldt dat niet.
Daling stikstofdepositie- en stikstofbinding
Naast de aanvoerposten die in de berekening van het stikstofbedrijfsoverschot worden meegenomen (voer, kunstmest, dierlijke mest, overige organische mest, dieren en overig), wordt in de berekening van het stikstofbodemoverschot ook rekening gehouden met de aanvoer van stikstof door depositie, stikstofbinding via vlinderbloemige gewassen en mineralisatie op bedrijven met veen- en/of moerige gronden. In de periode 2006-2019 is de stikstofaanvoer via depositie op bedrijven in het derogatiemeetnet gemiddeld gedaald met bijna 10 kg/ha tot 21 kg/ha. De aanvoer als gevolg van stikstofbinding door vlinderbloemige gewassen bedroeg in de beginjaren van het derogatiemeetnet 12 kg/ha, vanaf 2010 gaat het om 8 kg/ha en vanaf 2013 om 6 à 7 kg/ha. Op derogatiebedrijven in de Veenregio varieerde de stikstofaanvoer door mineralisatie van organische bodems in de periode 2006-2018 van 79 tot 94 kg/ha. In 2019 ging het om 91 kg/ha. In de andere grondsoortregio’s speelde mineralisatie een veel kleinere rol. In 2019 ging het om respectievelijk 18, 4, 4 en 0 kg/ha in de regio’s Zand 250, Klei, Zand 230 en Löss.
Stikstofafvoer door gasvormige emissie stabiel
De afvoer van stikstof door weide-, stal- en opslag- en mestaanwendingsemissie bedroeg in 2019 gemiddeld 58 kg/ha op bedrijven in het derogatiemeetnet. De gasvormige emissie uit mestaanwending enerzijds en uit stal en opslag anderzijds waren hierbij bijna even groot met respectievelijk 29 en 28 kg/ha. De gasvormige emissie bij weiden bedroeg slechts 1 kg/ha. In de periode 2006-2019 varieerde de totale emissie van 55 tot en met 62 kg stikstof per hectare, waarbij er geen toe- of afnemende trend was. De totale emissie was in 2019 het laagst in de Lössregio met 46 kg/ha en het hoogst in de regio Kleiregio met 61 kg/ha.
|