Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

     
Mestbeleid LMM
Kies een thema
Algemeen

Bedrijfsvoering

Nutrienten

  
  
Stikstofbedrijfsoverschot per ha - Melkveehouderij

Stikstofbedrijfsoverschot in 2022 gestegen
21-12-2023
Melkveebedrijven in het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) behaalden in 2022 een gemiddeld stikstofbedrijfsoverschot van 162 kg per ha. Dat is 37 kg per ha hoger dan in 2021. De belangrijkste reden hiervoor is de hogere aanvoer van stikstof op het bedrijf. In de Veenregio is het laagste niveau van het stikstofbedrijfsoverschot behaald (112 kg per ha). In de Zand-, Klei- en Lössregio’s is het stikstofbedrijfsoverschot op melkveebedrijven toegenomen tot respectievelijk 168, 180 en 175 kg per ha.


De variatie in het bedrijfsoverschot tussen bedrijven is groot. De spreiding (25-75-procentwaarde) rondom het gemiddelde bedrijfsoverschot bedraagt 114 en 209 kg per ha. De spreiding binnen en tussen grondsoortregio’s is ook groot.

Meer stikstof via voeraankopen in 2022
Het grootste deel van de stikstofaanvoer op melkveebedrijven bestaat uit voeraankopen. Op de tweede plaats komt de aanvoer via kunstmest. De aanvoer van stikstof op melkveebedrijven via organische mest, dieren, plantaardige producten en overige aanvoer zijn van gering belang. Melkveehouders verbruikten in 2022 meer stikstof via voer (gemiddeld +29 kg N per ha) en iets meer stikstofkunstmest (gemiddeld +2 kg N per ha) ten opzichte van het voorgaande jaar. Doordat 2022 een droog jaar was viel de ruwvoeropbrengst op het eigen bedrijf tegen waardoor er meer voer is aangekocht. Het stikstofkunstmestgebruik was in 2021 het laagste in de gehele periode 2002-2022. In de Zandregio was de totale aanvoer van stikstof in 2022 met gemiddeld 338 kg stikstof per ha het hoogste van alle regio’s. De melkveehouders in de Klei- en Lössregio’s hadden een aanvoer van stikstof op bedrijfsniveau van respectievelijk 330 en 319 kg per ha. Bij melkveehouders in de Veenregio werd dat jaar, met gemiddeld 237 kg stikstof per ha, de minste hoeveelheid per ha aangevoerd. De aanvoer van stikstof op bedrijfsniveau in 2022 was gemiddeld 317 kg per ha, dit is 31 kg per ha hoger dan het jaar ervoor en 2% hoger dan het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren.

 

Afvoer van stikstof met dierlijke producten lager in 2022
Op melkveebedrijven in het LMM neemt de afvoer van stikstof per ha via dierlijke producten (vooral melk) toe in 2022, evenals de afvoer van stikstof via organische mest. Daarentegen halveerde de afvoer van plantaardige producten (inclusief voorraadmutatie). De ruwvoedervoorraden aan het eind van het jaar waren minder aangevuld met eigen geteeld ruwvoer dan het jaar ervoor. Ook in 2018 en in mindere mate in 2020 daalde de afvoer van stikstof met plantaardige producten (inclusief voorraadmutatie). In 2022 bedroeg de afvoer via dierlijke producten in de Zandregio 95 kg stikstof per ha. Melkveehouders in de Kleiregio realiseerden een afvoer via dierlijke producten van 88 kg stikstof per ha. De laagste afvoer via dierlijke producten hadden melkveehouders in de Veen- en Lössregio’s met respectievelijk 77 en 83 kg stikstof per ha. In de Zandregio was de afvoer via organische mest in 2022 gemiddeld 56 kg per ha en daarmee het hoogste van alle regio’s. Melkveehouders in de Veenregio hadden met gemiddeld 25 kg stikstof per ha de laagste afvoer van organische mest. In de periode 2002-2016 nam de afvoer via organische mest in bijna alle regio’s juist toe. Door de lagere veebezetting in de laatste jaren en ondanks de toegenomen melkproductie per ha in 2017 en 2018, was het niet noodzakelijk meer stikstof en fosfaat via mest af te voeren. In 2022 neemt de afvoer van organische mest toe met gemiddeld 5 kg stikstof per ha. De totale afvoer van stikstof op bedrijfsniveau in 2022 was gemiddeld 155 kg per ha; dit is 6 kg per ha lager dan het jaar ervoor en 3% lager dan het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren.

 

Langjarig stikstofoverschot op bedrijfsniveau laag in de Löss- en Veenregio’s
Melkveebedrijven in de Lössregio hebben in de periode 2006-2022 gemiddeld het laagste stikstofbedrijfsoverschot van alle regio’s, maar wel met variaties tussen jaren. Zo is het stikstofbedrijfsoverschot in 2015, 2016, 2018, 2020 en 2022 hoger dan in andere jaren. De Veenregio kenmerkt zich door een lage aan- en afvoer van stikstof per ha op bedrijfsniveau. Het bedrijfsoverschot is daardoor in de Veenregio veelal lager dan het overschot in de Zand- en Kleiregio’s. In de Kleiregio is het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot door de jaren heen het hoogst, mede door de relatief hoge aanvoer van stikstof met kunstmest. De melkveebedrijven in de Zandregio hebben zowel een hoge aanvoer als een hoge afvoer van stikstof per ha, waaruit een stikstofbedrijfsoverschot resulteert van 168 kg per ha in 2022. Ook in de Veenregio was de daling van het stikstofbedrijfsoverschot in de afgelopen decennia fors. In de Kleiregio is het overschot tussen 1991 en 2002 ook flink gedaald, maar daarna varieerde het overschot tussen 165 en 200 kg per ha. Melkveebedrijven in de Lössregio lieten de grootste daling van het stikstofbedrijfsoverschot zien in de periode 1991-2002, maar sindsdien is er een langzaam stijgende trend waarneembaar als gevolg van intensivering met meer voeraankopen en een oplopende melkproductie per ha.




Kies een indicator
Deze informatie voor

Contactpersoon
Jamal Roskam
0317-483583
 


Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief


naar boven