Hogere overschotten in 2020, maar dalende trends over gehele meetperiode |
20-7-2022 |
In het derogatiemeetnet van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) volgen Wageningen Economic Research en het RIVM jaarlijks de waterkwaliteit en landbouwpraktijk van ‘voor derogatie aangemelde’ bedrijven. Het derogatiemeetnet is een uitvloeisel van de derogatie op de Nitraatrichtlijn die Nederland sinds 2006 heeft. Met deze derogatie mogen bedrijven met minimaal 80% gras in het bouwplan onder voorwaarden meer stikstof uit graasdiermest gebruiken dan de 170 kg stikstof per hectare die de Europese Nitraatrichtlijn als maximum voorschrijft. Op 7 juli 2022 is het rapport ‘Landbouwpraktijk en waterkwaliteit op landbouwbedrijven aangemeld voor derogatie in 2020’ door minister Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan de Tweede Kamer aangeboden, waarmee de resultaten openbaar beschikbaar zijn. De resultaten laten zien dat de gemiddelde stikstofbemesting uit dierlijke mest op bedrijven in het derogatiemeetnet in de periode 2006 tot en met 2020 varieerde van 228 tot 246 kg/ha. In 2020 lag de stikstofbemesting uit dierlijke mest in het midden van deze range met 236 kg/ha. Het stikstofbodemoverschot is in 2020 gestegen naar gemiddeld 171 kg/ha ten opzichte van 158 kg/ha in 2019. Ook het fosfaatbodemoverschot steeg in 2020 en kwam uit op gemiddeld 8 kg/ha. Over de gehele meetperiode vertonen zowel het stikstof- als het fosfaatbodemoverschot een dalende trend.
Op Agrimatie zijn deze nieuwe resultaten van de landbouwpraktijk van bedrijven in het derogatiemeetnet verwerkt in de volgende 7 artikelen:
1. Melkproductie (per bedrijf, per hectare voedergewas en per koe)
2. Stikstofbemesting
3. Fosfaatbemesting
4. Gewasopbrengsten (voor zowel grasland als snijmais)
5. Stikstofbedrijfsoverschot
6. Stikstofbodemoverschot
7. Fosfaatbodemoverschot
Samenstelling en regio’s
Het derogatiemeetnet bestaat uit 300 bedrijven, waarvan ongeveer 87% melkveebedrijven en ongeveer 13% ‘overige graslandbedrijven’. De resultaten worden gepresenteerd voor de groep bedrijven als geheel, maar ook per regio. Er worden 5 regio’s onderscheiden: Zand 230, Zand 250, Klei, Veen en Löss. In de wetgeving is geregeld dat op zand- en lössgrond in de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg maximaal 230 kg stikstof uit graasdiermest per hectare mag worden gebruikt. Op andere grondsoorten en op grond gelegen buiten deze 5 provincies mag maximaal 250 kg stikstof per hectare gebruikt worden. In LMM bevat de Zandregio 230 bedrijven gelegen in de Zandregio in de eerdergenoemde vijf provincies. De Zandregio 250 betreft de bedrijven in het overige deel van de Zandregio, waar ook op zand tot maximaal 250 kg stikstof per hectare uit graasdiermest gebruikt mag worden.
De totstandkoming
Resultaten uit het derogatiemeetnet over de landbouwpraktijk zijn beschikbaar voor de periode 2006 tot en met 2020. De data over 2020 zijn in het jaar 2021 verkregen door alle bedrijfseconomische en (milieu)technische gegevens over het jaar 2020 te verzamelen. Dit was per september 2021 gereed.
Vervolgens zijn per bedrijf alle data verwerkt, gecontroleerd en goedgekeurd voor onderzoek. Op basis van de goedgekeurde data zijn in de eerste helft van 2022 de indicatoren berekend, analyses uitgevoerd en de resultaten beschreven.
|