Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Handel en afzet
     
Handel en afzet
Kies een indicator
Internationale handel - Nederland

Groei Nederlandse agrarische export loopt terug
18-12-2017

In 2015 bedroeg de Nederlandse export van agrarische producten ruim 81,6 mrd. euro (UN Comtrade, 2016), een stijging van 0,5% ten opzichte van 2014. Tussen 2013 en 2012 bedroeg de groei nog 1,1%. De jaren daarvoor lag de groei rond de 5%.


Hoewel de exportgroei de laatste twee jaar afneemt blijft Nederland, na de VS, de grootste exporteur van agrarische producten in de wereld. Nederland exporteert een breed scala aan producten, vooral naar de directe buurlanden. Duitsland, BelgiĆ«, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk waren in 2015 gezamenlijk goed voor een exportaandeel van 55%. De centrale ligging van Nederland met een goede infrastructuur van zeehavens, wegen, spoorlijnen en vliegvelden naar de ons omringende landen en de sterke eigen productie zijn voor Nederland een prĆ©. 
In 2015 ging 77% van de Nederlandse agrarische export naar EU-landen. Dit percentage is sinds 2012 met 2% procent gedaald. De belangrijkste exportproducten zijn groenten en fruit, levende dieren en vlees, en bloemen en planten. Graanproducten, zuivelproducten, dranken zijn de producten die ook veel buiten de EU worden afgezet. Buiten de EU zijn de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en China de belangrijkste exportbestemmingen.
Nederlandse import en export agrarische producten in 2015
Bron: UN Comtrade; Bewerking Wageningen Economic Research.


Importwaarde agrarische producten Nederland stijgt weer
In 2015 bedroeg de importwaarde van agrarische producten 55,2 mld. euro, een stijging van 4,3% ten opzichte van 2014. In 2014 was de import nog met een half procent gedaald ten opzichte van 2013. De jaren daarvoor bedroeg de groei respectievelijk 3% en 6%. Van de import is 60% afkomstig uit EU-landen, een percentage dat de laatste jaren vrij stabiel tot licht stijgend is. 
Binnen de EU zijn Duitsland, BelgiĆ«, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste landen waar Nederland goederen uit importeert, met een aandeel van 43% in de totale importwaarde. Dit aandeel is stabiel tot licht afnemend. Belangrijke landen buiten de EU waar Nederland uit importeert zijn BraziliĆ«, de VS en IndonesiĆ«. Het aandeel van deze drie landen blijft echter beperkt tot ongeveer 10%. Net als bij de uitvoer is de invoer veelzijdig samengesteld. Enkele belangrijke producten die worden geĆÆmporteerd zijn groente en fruit, graanproducten, vlees en levende dieren en cacao. De import steeg voor de meeste productgroepen. Uitzonderingen waren vis, zuivel en eieren, oliĆ«n en vetten en veevoer. Deels was de lagere dollarkoers hiervan de oorzaak, maar ook lagere wereldmarktprijzen droegen bij aan de lagere invoerwaarde.
Nederlandse import en export agrarische producten
Bron: UN Comtrade; Bewerking Wageningen Economic Research.


Aandeel agrarische handel in handelsoverschot Nederland gedaald
Nederland exporteerde in 2015 in totaal 425 mld. euro aan goederen. De import bedroeg 378 mld. euro. Beide stromen daalden ten opzichte van 2014 met ruim 1%. Zoals hiervoor al aangegeven, bedroeg de agrarische export en import respectievelijk 81,6 mld. en 55,2 mld. Het aandeel van de agrarisch export en import in de totale handel is respectievelijk 19% en 14,5%. Beide aandelen zijn sinds 2012 met tienden van procenten gestegen.
Omdat de import sterker steeg dan de export daalde het agrarische handelsoverschot van 28,4 mld. in 2014 naar 25,3 mld. in 2015. Het totale handelsoverschot van Nederland bedroeg in 2015 nagenoeg evenveel als in 2014, namelijk 47,7 mld. euro. Het aandeel agrarisch in de totale handelsbalans nam met 4,4% af tot ruim 55%.
Nederland heeft met de EU een handelsoverschot; met landen buiten de EU heeft Nederland een handelstekort, al is dat relatief klein.

Ruim de helft van agrarische export van Nederland is voeding
De agrarische handelscijfers zijn de optelsom van meer dan 2.300 handelscodes waar verschillende producten onder vallen, uiteenlopend van zaaizaad tot bewerkt vlees. Van de Nederlandse export van agrarische producten in 2015 van ruim 81 mld. euro (Comtrade,2016), bestaat ongeveer 58% - 47 mld. euro - uit min of meer direct consumeerbare voeding of dranken. Daarvan vormen groenten (al dan niet verwerkt) met 8,5 mld. de grootste groep. Ook vlees (7,6 mld.), melk (6,7 mld.) en fruit (6,1 mld.) zijn belangrijke productgroepen. Het aandeel voeding is tussen 2010 en 2014 licht gestegen met 1,3%. De voorlopige cijfers voor 2015 laten een verdere groei zien. De stijging van de exportwaarde van voeding naar de landen van de EU-27 gaat sneller dan naar de totale wereld. Met name de export van vis, fruit, suiker en brood/koek en ontbijtproducten steeg harder dan gemiddeld, terwijl melk, groente en vlees daar wat onder bleven.

Voeding, een kwestie van definitie
Het indelen van de internationale handelsstatistieken in wel of geen voeding is op zijn zachtst gezegd een uitdaging. Toch is een poging gedaan een logische indeling te maken en te volgen hoe de handel van voedingsproducten zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Tot voeding worden dan die producten gerekend die direct consumeerbaar zijn.

Voor een aantal productcategorieƫn is de afweging of het wel of niet-direct consumeerbaar voedsel is simpel. Zo worden bloemen en planten niet tot voeding gerekend, ook al zijn er wel bloemen die voor consumptie worden aangeboden; deze worden echter niet onderscheiden in de statistieken en vormen maar een zeer klein deel van deze handelsstroom. Voor andere producten is de afweging lastiger te maken, zoals bijvoorbeeld voor levende dieren. Deze vallen niet onder de hier gehanteerde definitie van voeding, omdat levende dieren nog enkele bewerkingen moeten ondergaan voordat ze een eetbaar product zijn. Om dezelfde reden is ervoor gekozen om de verschillende granen niet als voeding op te nemen.

Wellicht is er in de toekomst een betere indeling mogelijk. Te denken valt aan een toedeling van de handelswaarde op basis van het uiteindelijk gebruik van de grondstof. Zo hebben bijvoorbeeld zonnebloempitten een eigen handelscode. Veel zonnebloempitten worden gebruikt om zonnebloemolie te vervaardigen. Maar zonnebloempitten worden ook rauw gegeten en in geraffineerde vorm gebruikt in de cosmetica. Omdat de verhoudingen van het uiteindelijk gebruik niet bekend zijn, is er nu voor gekozen om zonnebloempitten wel op te nemen als voeding omdat zonnebloempitten direct voor consumptiedoeleinden geschikt zijn. Indien er kennis is over de verhoudingen van het uiteindelijke gebruik van producten zou een betere indeling mogelijk zijn. Dit vergt echter aanvullende studie. Voor een aantal producten is de indeling daarom arbitrair.


Kies een sector
Contactpersoon
Gerben Jukema
070-3358359
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven