| Jaarprijzen per sector - Melkveehouderij |
Lagere gangbare en hogere biologische melkprijs
|
18-12-2023
|
De melkprijs voor gangbare en biologische melk is in 2023 respectievelijk met 18,5% gedaald en met 1% gestegen ten opzichte van 2022. De verwachting is dat de krachtvoerprijs nauwelijks verandert.
|
Zuivelnoteringen
De zuivelnoteringen in 2023 daalden, na een sterke daling in de laatste 2 maanden van 2022, verder met soms een kortdurende opleving. In september stegen de zuivelnoteringen en lagen ze 10 à 20% hoger dan op het dieptepunt. De huidige noteringen (eind november) liggen voor magere en volle melkpoeder rond het niveau van het begin van het jaar. Voor boter ligt deze er 13% boven. Gemiddeld liggen de zuivelnoteringen in 2023 wel 30 à 35% lager dan gemiddeld in 2022. Dit komt doordat de prijzen aan het einde van 2022 sterk zijn gedaald en in 2023 verder daalden. Omdat ongeveer de helft van de Nederlandse melk tot kaas wordt verwerkt, is de prijsontwikkeling hiervan belangrijk. De EU-kaasprijs daalde in 2023 met ongeveer 22% ten opzichte van 2022; duidelijk minder dan de zuivelnoteringen.
De volatiliteit in de internationale zuivelmarkt is wederom groot. Dit wordt goed weerspiegeld in de Global Dairy Trade prijsindex. Deze index daalde vanaf maart 2022 tot en met augustus 2023 (met af en toe een kleine opleving). Na augustus steeg de index om in november te stabiliseren. De openbaar beschikbare Italiaanse en Nederlandse spotprijzen daalden tot aan mei 2023 fors. Daarna was een stijgende tendens waarneembaar. Gemiddeld is de Italiaanse spotprijs minder gedaald dan de Nederlandse. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat deze spotprijzen maar op een klein deel van de melk betrekking hebben.
Handel in zuivelproducten
In Nederland wordt de meeste melk tot kaas verwerkt. Over de eerste 6 maanden van 2023 nam de wereldhandel in kaas met 0,9% toe. De belangrijkste exporteurs van kaas op de wereldmarkt (met tussen haakjes de toe- of afname van hun export) zijn de EU27 (+2%), VS (-7%) en Nieuw-Zeeland (+19%). Voor de volle en magere melkpoeders nam de export met respectievelijk 2,2 en 13,7% toe, waar Nieuw-Zeeland ook een groot aandeel in heeft. Omdat dit land een groot aandeel heeft in de wereldhandel, dragen de veranderingen in hun exportstromen substantieel bij aan het volume van de wereldhandel en kunnen daardoor een sterke invloed hebben op de prijs. Over de eerste 6 maanden van 2023 nam de bijdrage van Nieuw-Zeeland aan de wereldhandel voor magere melkpoeder toe met 45%. Voor de EU27 was deze toename 25%. Voor niet-mager melkpoeder zijn deze percentages respectievelijk +7 en +12% en voor boter +13 en +8%.
Prijzen
De gemiddelde melkprijs voor 2023 zal ten opzichte van 2022 met 18,5% afnemen en naar verwachting uitkomen op 46,5 euro per 100 kilogram inclusief nabetaling en toeslagen en is hiermee bijna 10,5 euro lager dan een jaar eerder. De krachtvoerprijzen zijn nauwelijks veranderd maar de ruwvoerprijzen zijn flink gestegen (mais + 20%). De prijzen voor nuchtere kalveren (stier en vaars) zijn in 2023 gestegen (+6,5%). De prijs van de slachtkoeien is in 2023 met 10% gedaald na flinke stijgingen in de 2 voorgaande jaren. De prijzen van nuchtere stierkalveren en slachtkoeien liggen in 2023 dan ook op circa 45% boven normaal (gemiddelde 2013-2022).
Andere prijzen die in 2022 zijn gedaald na een forse stijging in 2022 zijn die van elektriciteit en gas, kunstmest en brandstof variërend van 10% voor diesel tot 25 tot 50% voor de andere genoemde kostensoorten.
Biologische melkprijs versus gangbaar
De prijs voor biologische melk in 2023 wordt geraamd op 62 euro per 100 kilogram melk, inclusief nabetaling. Dit is bijna 1 euro hoger dan in 2022. Sinds 2013 is de biologische melkprijs losgekoppeld van de gangbare melkprijs. Beide prijzen bewegen sindsdien onafhankelijk van elkaar. Vooral in 2016 was het verschil groot: gemiddeld 20 eurocent per kilogram melk. Dit kwam vooral door de lage gangbare melkprijs terwijl het verschil in 2022 5 eurocent per kg was mede door de hoge gangbare prijs. In 2023 wordt een plus op de biologische melkprijs ten opzichte van de gangbare melkprijs van 15,5 eurocent per kilogram melk geraamd. Over de periode 2013-2022 lag de melkprijs op de biologische melkveebedrijven gemiddeld 12,5 eurocent hoger terwijl het inkomen per onbetaalde arbeidskracht voor de biologische bedrijven 5.000 euro onder die van gangbare bedrijven lag. Als 2022 met het bijzonder hoge inkomen voor de gangbare bedrijven buiten beschouwing gelaten wordt dan is het inkomen op de biologische bedrijven gemiddeld 1.000 euro hoger. Het effect van 2022 op het gemiddelde is hiermee overduidelijk aanwezig
Voor biologische melk wordt de gemiddelde
melkprijs voor 2018 geraamd op 49,50 euro per 100 kilogram inclusief
nabetaling, ruim 2% lager dan in 2017. Sinds 2013 is de biologische melkprijs
losgekoppeld van de gangbare melkprijs. Beide prijzen bewegen sindsdien
onafhankelijk van elkaar. Vooral in 2016 was het verschil groot: gemiddeld 20 eurocent
per kilogram melk. In 2018 zal dit naar verwachting afgenomen zijn tot
gemiddeld 11,5 eurocent per kilogram melk.
|