Stikstofbemesting per ha - Melkveehouderij
|
Stikstofgebruik bestaat voor twee derde uit dierlijke mest
|
| 21-12-2023 |
Op de melkveebedrijven waarop het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) is gericht, is gemiddeld een derde van de gebruikte stikstof afkomstig uit kunstmest en circa twee derde uit dierlijke mest. Overige organische meststoffen zoals compost worden nauwelijks gebruikt. In de periode 2002-2022 is de verhouding stikstof uit kunstmest en dierlijke mest vrijwel stabiel. In 2022 is het totale stikstofgebruik door melkveebedrijven gemiddeld circa 2,6% toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het stikstofgebruik in de Zand- en Kleiregio’s is gestegen met respectievelijk 9 en 14 kg per ha ten opzichte van het voorgaande jaar. In de Veen- en Lössregio’s is het stikstofgebruik gedaald in 2022 met respectievelijk 8 en 6 kg per ha cultuurgrond ten opzichte van het voorgaande jaar.
|
Kunstmestgebruik toegenomen
De stikstofgift uit kunstmest per ha cultuurgrond op melkveebedrijven laat sinds de eeuwwisseling een daling zien, met uitzondering van de periode 2014-2017 waar de gift op een wat hoger niveau lag. Ten opzichte van 2021 is het gebruik van kunstmest in 2022 met gemiddeld ruim 2 kg per ha toegenomen. Ten opzichte van de vijf voorgaande jaren is er in 2022 een landelijke daling op melkveebedrijven van 6%. In de regio’s Zand en Klei werd meer kunstmest per ha gebruikt en in de regio’s Veen en Löss juist minder. Melkveebedrijven in de Kleiregio hebben gemiddeld genomen het hoogste stikstofgebruik uit kunstmest, te weten 136 kg stikstof per ha in 2022. De melkveebedrijven in de Zand- en Lössregio’s gebruiken in 2022 circa 99 kg stikstof uit kunstmest per ha. In de Veenregio gebruiken de melkveebedrijven waarop het LMM is gericht in 2022 de minste hoeveelheid kunstmest per ha, namelijk 85 kg per ha.
Lichte toename van dierlijk mestgebruik in 2022
Mede als gevolg van de lagere stikstofgebruiksnorm voor dierlijke mest bij derogatie voor zand- en lössgrond in de provincies Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel en Utrecht is het gemiddelde dierlijke mestgebruik sinds 2005 flink afgenomen, vooral in de Zand- en Lössregio’s. In de Veenregio was de daling sinds 2005 iets kleiner, maar de dierlijke mestgift kwam ook van een lager niveau. Naast lössgrond hebben melkveebedrijven in de Lössregio ook circa 16% kleigrond ter beschikking waarvoor een stikstofgebruiksnorm voor dierlijke mest geldt van 250 kg per ha bij derogatie. In de periode 2006-2022 schommelt het stikstofgebruik uit dierlijke mest in de Klei-, Zand-, Löss- en Veenregio’s tussen gemiddeld 190 kg per ha in 2021 (Lössregio) en 244 kg per ha in 2014 (Veenregio). Ten opzichte van het voorgaande jaar is het dierlijke mestgebruik in 2022 met gemiddeld 5 kg per ha toegenomen (2022: 220 kg N per ha). In vergelijking met de vijf voorgaande jaren is het gebruik in 2022 4% lager.
Het gebruik van overige organische mest is in 2022 afgenomen in de Lössregio, maar toegenomen in de Veen-, Klei- en Zandregio’s. In de Zand- en Kleiregio’s wordt het meest gebruikgemaakt van overige organische mest (ruim 2 kg overige organische stof per ha in 2022).
Stikstofbemesting veel lager dan in 1991-1998
Als over de periode 1991-2022 wordt gekeken naar de stikstofbemesting per ha cultuurgrond, is een forse afname in de periode voor 2006 zichtbaar. Als reactie op de mestwetgeving zijn melkveehouders de stikstof in dierlijke mest efficiënter gaan benutten. Die ontwikkeling heeft samen met de oplopende kunstmestprijzen geleid tot een sterke afname in het gebruik van stikstofkunstmest. Ook het gebruik van organische mest (vooral dierlijke mest) is in de jaren na 2006 gemiddeld 30% lager dan het gemiddelde gebruik in de periode 1991-1998. Het vanaf 2006 geldende gebruiksnormenstelsel met restricties op het gebruik van dierlijke mest en kunstmest legt het gebruik van meststoffen verder aan banden.
|